|
| |
SOONKA IYO AXKAAMTIISA
Sida aan wada ognahay soonka la soomo bisha ramadaan waa
tiirka 3aad ee arkaanta islaamka, wuxuuna ka mid yahay cibaadoynka kuwa ugu
fadli badan,waayo wuxuu kulansaday sabar laga sabro waxey naftu u baahantahay
iyo in lagu sabro dhibaatada gaajada iyo haraadka, sidoo kale Alle naftiisa ayuu
u nisbeeyey soonka wuxuuna balanqaaday in uu ka abaalmarinaayo qofkii sooma.
Soonku Waa sir u dhaxeysa Alle iyo adoonkiisa qof kalena ma ogaan karo. Soonku
waa cibaado da´ weyn oo dadkii naga horreeyeyba soomi jireen, waxaana la
waajibiyey sanadkii 2 ee hijrada Nabiga (NNKH), waajibinta waxey ku sugantahay
kitaabka Alle, sunnada Nabiga (NNKH), iyo ijmaaca muslimiinta.
Xikmooynka soonka waxaa ka mid ah kuwo uu Alle kaligiis ogyahay, waxaana jiro
kuwo muuqdo oo iska cad kuwaasna waxaa ka mid ah:
1. cibaado uu Alle noo sharciyeeyey
2. In uu qofku fahmo in uu yahay daciif u baahan rabbigiis
3. In ey muslimiintu mid yihiin waayo isku mar ayeey bilaabaayaan soonka
isku marna wey afuraayaan
4.Waxaa isku mid ah oo uu simay soonku qof taajirka ah iyo qofka faqiirka ah.
Fadliga soonka bisha ramadaan:
1. Waxaa la furaa albaabada jannada waxaana la xiraa albaaba naarta
2. Waxaa ku jira habeen camalka la sameeyo uu ka khayr badan yahay 1000 bilood
3. Waxaa la xir-xiraa shayaadiinta.
4.Qofkii sooma asagoo rumeysan wuxuu Ilaahay sheegay,xisaabsanaayana ajar uu
Allaah ka sugaayo waa loo danbi dhaafaa
5. Soonka wuxuu u shafeeca qaadaayaa saaxiibkiisa maalinta Qiyaamo.
6. Qofkii hal maalin u soomo Alle dartiis waxaa laga fogeynaayaa 70 sano naarta.
Goormuu bilaawdaa bisha ramadaan?
Saan ognahay soonka waajibka waa bisha ramadaan waxaa is weydiin mudan, goormuu
ramadaan bilaabanaaya? Bisha ramadaan wuxuu ka bilaawanaayaa markii la arko
bisha habeenka 29 ee bisha shacbaan ama ay bisha shacbaan 30 maalin buuxiso,
mana banaano in maalim ama laba maalmood Ramadaanka ka hor la soomo ( Maalmaha
Shakiga) illaa qof hore u soo soomi jiray sunnooyin oo ay kaga soo aaday
mooyaane.
Waxaa sunno ah in la suxuurto intaaan la aadimin salaada fajar waxaana suxuurta
ku jirta barako siduu Nabiga (NNKH) noo sheegay, suxuurto waxey noqon kartaa
xataa xabad timir ah iyo koob biyo ama caano ah.
Waxyaabaha Soonka buriya :-
Waxyaala soonka jabiya ama buriya , loona baahanyahay qofka muslimka in uu barto
siduu iskaga ilaalin lahaa waa:
1. galmada ula kacda ah ee loo galmooda xaaska xilliga maalinkii ah ee la sooman
yahay
2. biyaha (shahwada) oo ka yimaada qofka ciyaar darteed ama uu isagu iska keenay
3. cuntada iyo cabitaanka oo si kas ah loo cabo
4. mataga oo kas la iskaga keeno
5. dhiiga caadada iyo dhiiga dhalmada
6. waali uu qofku waasho
Goorma ayaan loo baahneyn in uu qofka muslimku soomo?
Maadaama diinteenu ay tahay mid naxariis badan Waxaa jira xaalado aan qofka
looga baahneyn in uu soomo waxaana ka mid ah xaaladahaas:
1. Qofka xanuunsan
2. Qofka musaafirka ah, safarka waa banaantahay in uu qofku iska afuro,
sidoo kale waxaa u banaan in uu soomo.
3. Gabadaha dhiiga xaydka ku dhacay iyo gabadha umushay oo dhiiga dhalmada ka
socdo.
Waxaa jiro maalimo eysan banaaneyn in la soomo sida uu Nabiga (NNKH) cadeeyey,
maalmahaasna waa:
1. Ciidul Fitri iyo ciidul Adxaa maadaamo ay yihiin labo maalin oo ay
muslimiintu farxaayaan
2. Maalinta Jimcada kaligeed, in laga hormariyo ama laga dib dhigo maalin
mooyaane
3. 3 da maalmood ee ka danbaysa maalinka 10aad ee dilxija ee ciidweynta, waana
maalmo farxad oo cabitaan iyo cunto ( Maalmaha tashriiqa)
4. In la soomo sanadka oo dhan oon maalina laga afurin
5.. In la soomo maalinta laga shakiyo in ay ramadaan tahay illaa qof soo soomi
jiray soon sunno.
6. In la soomo maalin sabti kaligeed illaa in lala soomo maalinta axada.
7. Sidoo kale gabadha ma u banaano in ay soonto soon sunno ah niinkeedoo joogo
illaa uu ninkeeda u fasaxo.
8. Waxaa xaaraan ah in la isla xaariiriyo 2 maalin soonkeed asagoo uusan qofka
afurin.
Aadaabta soonka
Waxaa jira waxyaalo looga baahanyahay in qofka soomaaya in uu la yimaado waxaana
ka mid ah:
1. In uu suxuurto, wakhtigeedana uu dib dhigo.
2. In uu lamyimaado duco wakhtiga afurka, ducadaasna larajaynayo inay tahay
mustaab..
3. In uu iska ilaaliyo waxyaalaha buriya soonka.
4. In uu cadeysto, hadduu dareemo isbadal riixada afka..
5. In uu ku dadaalo cibaadada iyo sameynta camalka wanagsan 10ka dambe ee
ramadaan sida ictikaafka.
6. Quraan akhriska in labadiyo, akhrin iyo tadabur iswata..
Baraarujin:
Waxaa jiro waxyaalo dadka u maleynayaan hadduu qofka sooma la yimaado inuu
Sonónka kaburayo, lakiin sida saxda ah ay tahay inay waxba udhimayn soonka,
waxyaalahas waxaa ka mid ah:
1. In biyo madaxa la iskaga shubi karo, lana qubaysan karo.
2. In la dhunkan karo xaaska haduu qofka naftiisa ka adagyahay.
3. In la samaynkaro Sandaarsi iyo af luq-luqkhasho adoon ku xeel dheeraanayn.
4. In la cadayankaro hadduu qofka dareemo riixada afka oo isbadashay.
Waxaa qoray:
C/caziiz Ahmad
ilaah khayr ha ka siiyee
cabdicaziizaxmed@hotmail.com
waxaan soo tafatiray Isla markana isku shaandheeyey:
Mustafe osman A/rahman
Burco S/land
Mustafe_480@hotmail.com
NB: waxa aan xusuusinayaa dhamman akhristayaasha iyo dadka qoraayada ah inay ka
faaidaystaan bisha barakayasan oo ay joojiyaan wax kasta oo soonka wax yeelaya
sida qoralada siyaasadeed iyo kuwa sheekoyinka iyo madadaalada ah, balse ay
wakhtigooda ku bixiyaan bishaa barakaysan khayrka iyo wanaaga. waxaana aad ugu
mahadinyaa website yada khayrka iyo wanaaga ka shaqaynaya ee so bandhigaya
su'aalaha diiniga ah ee culimadana marti gelinaya ilaahay khayrka ha ka siiyee
sida waagacusub.com iyo xoghaye.com iyo inta kale ee khayrka u tafaxaydatay
bisha barakaysan.
Submited by: www.alimuse.com
| |
Home
Up
Qur'aan Self-Study
Islamic
Links
Isfa Online Academy
Sheekhdirir.com
Houseofquran.com
Duruus
Daarulcilmi.com
|
